Nhà nước Văn Lang

[justin_timberlake]

Văn Lang (chữ Hán: 文郎) là quốc hiệu đầu tiên của Việt Nam trong lịch sử. Nhà nước Văn Lang được cai trị bởi các vua Hùng.

Truyền thuyết khởi đầu
Theo truyền thuyết, trong số 100 con trai của Lạc Long Quân và Âu Cơ, 50 người theo mẹ lên núi cùng suy tôn người con cả lên làm vua, hiệu là Hùng Vương, đặt tên nước là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu.

Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liên lần đầu tiên đưa các truyền thuyết này vào chính sử trong "Kỉ họ Hồng bàng" của phần "Ngoại kỉ" và đối sánh với Bắc sử, cho rằng Kinh Dương Vương ngang với Đế Nghi khởi đầu năm 2878 TCN, do đó kỉ Hồng Bàng gồm Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân và Hùng Vương từ năm 2878 đến 256 TCN, tổng cộng 2622 năm.

Từ đây hình thành quan niệm dân gian coi nước Văn Lang đời Hùng Vương ra đời cách ngày nay khoảng 4000 năm.


Cương vực
Theo Lĩnh Nam chích quái thì Văn Lang có kinh đô ở Phong Châu (nay thuộc tỉnh Phú Thọ); phía Đông giáp Biển Đông, phía Tây giáp Ba Thục (Tứ Xuyên, Trung Quốc ngày nay), phía Bắc giáp hồ Động Đình (Hồ Nam, Trung Quốc) và phía Nam giáp Hồ Tôn (Chămpa sau này). Nước này gồm 15 bộ: Giao Chỉ, Chu Diên, Ninh Sơn, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Quế Dương, Vũ Ninh, Hoài Nhan, Cửu Chân, Nhật Nam, Chân Định, Quế Lâm, Tượng Quận.
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư thì Văn Lang cũng có cương vực và 15 bộ tương tự như được nêu trong Lĩnh Nam chích quái nhưng tên gọi các bộ có khác một ít: Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức và Văn Lang là bộ nơi vua đóng đô.
Việt Sử Lược chép rằng Văn Lang gồm 15 bộ, trong đó có 10 bộ giống tên như Đại Việt Sử ký Toàn thư ghi trên đây (Giao Chỉ, Vũ Ninh, Việt Thường, Ninh Hải, Lục Hải, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Cửu Đức, Văn Lang) và 5 bộ lạc với tên khác (Quân Ninh, Gia Ninh, Thang Tuyền, Tân Xương, Nhật Nam).

bộ Giao Chỉ: tương đương miền Hà Nội ngày nay và miền hữu ngạn sông Hồng
bộ Vũ Ninh: tương đương Bắc Ninh, Hải Dương ngày nay
bộ Việt Thường: thuộc Hà Tĩnh
bộ Ninh Hải: tương đương miền nam Khâm Châu-Quảng Tây (Trung Quốc)
bộ Lục Hải: tương đương Quảng Ninh
bộ Hoài Nhan: tương đương Nghệ An
bộ Cửu Chân: thuộc Thanh Hóa
bộ Bình Văn: không rõ?
bộ Cữu Đức: thuộc Hà Tĩnh
bộ Văn Lang: thuộc Phú Thọ
bộ Quân Ninh: bắc Thanh Hóa
bộ Gia Ninh: thuộc Phú Thọ
bộ Thang Tuyền: tương đương nam Ung Châu-Quảng Tây (Trung Quốc)
bộ Tân Xương: thuộc Vĩnh Phúc
bộ Nhật Nam: nam Hoành Sơn (Hà Tĩnh
Các tài liệu nghiên cứu sau này cho rằng lãnh thổ nước Văn Lang bao gồm khu vực Bắc Bộ và ba tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh ngày nay, dựa trên các di tích văn hóa đồ đồng đã được phát hiện.

Tổ chức nhà nước
Đứng đầu nhà nước là Hùng Vương, trong triều đình có các quan giúp việc là Lạc Hầu, quan Lạc Tướng cai quản các bộ địa phương, dưới Lạc Tướng là các quan Bố Chính cai quản từng khu vực nhỏ.

Xã hội phân ra làm ba tầng lớp, vua quan, dân, nô lệ. Nô lệ chỉ có trong nhà của vua quan. Dân ở các làng xã.


Kết thúc
Cuối thời Hồng Bàng, theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, do nhiều lần bị vua Thục sang đánh nhưng nhờ binh cường tướng giỏi nên đều thắng nên vua Hùng sinh ra kiêu ngạo, chểnh mảng võ bị, ngày chỉ uống rượu ăn tiệc làm vui. Năm 258 TCN, cháu vua Thục là Thục Phán sang đánh, vua còn mải mê uống rượu, khi quân Thục đến gần vua nhảy xuống giếng chết, quân lính đầu hàng. Thục Vương chiếm lấy nước