Chủ nhà, người ở

[justin_timberlake]

Nhà phong lưu nuôi đến ba, bốn đầy tớ, nhà phú quý có khi nuôi đến vài chục người. Đầy tớ trai dùng để hầu hạ sai khiến gọi là thằng: thằng cam, thằng quít, thằng nhỏ, thằng nấu gọi là thằng bếp. Ở nhà quê cứ đến mùa cày cấy thì mới nuôi để làm ruộng, gọi là kẻ đi ở mùa. Đầy tớ già có tuổi gọi là đầy vú già; người trẻ tuổi nuôi cho con bú gọi là vú em, những đứa nuôi để hầu hạ đàn bà gọi là con nhài, con mụ.

Đầy tớ toàn những kẻ nghèo khó mới đi ở, tuỳ chủ nhà chi công tháng hoặc nuôi ăn, nhiều ít thế nào, miễn là đôi bên bằng lòng thì thôi.

Đầy tớ ở với chủ nhà phải thực thà, phải siêng năng, phải trước sau một lòng, mới là có nghĩa. Mà chủ nhà với đầy tớ thì nên ở có lượng khoan dung nhân từ, đừng cay nghiệt quá, đừng hành hạ quá. Khi kẻ ăn người ở có bệnh tật gì cũng nên chăm nom thuốc thang cho nó, chớ đừng nên như câu tục ngữ "Khoẻ mạnh thì ở cùng bà, đau mình sốt mẩy thì ra ở cầu". Khi có công việc hoặc có hoạn nạn gì thì nên giúp đỡ cho nó ít nhiều. Nó có lỗi to mở quở mắt trừng trọi, nếu lỗi nhỏ thì nên ngơ đi cho nó, thế mới là lựơng kẻ bao dung.